Het sterven zelf

Het sterven zelf

Het stervensproces begint op het moment dat je tot het bewustzijn komt dat je niet lang meer te leven hebt. Veel mensen voelen hun dood aankomen. Ook fysiek.
Tegen het einde, dat kan de laatste twee dagen zijn of de laatste twaalf uur, zullen veel mensen nog moeilijk kunnen slikken en ben je meestal misselijk door het medicijn gebruik.
Je hart pompt het bloed moeizamer rond, je organen kunnen daardoor minder werken, je zult minder hoeven te plassen waardoor de medicijnen die je gebruikt giftig kunnen worden.
Je pijn kan toenemen omdat je weefsels minder zuurstof krijgen. Het komt veel voor dat het bewustzijn daardoor wordt uitgeschakeld en dat je vanuit deze comateuze toestand langzaam de dood inglijdt.
Tijdens het sterven voel je je steeds zwakker worden maar communicatie kan juist nu heel belangrijk blijken. Je naasten willen zien, kan van groot belang voor je zijn omdat je weet dat het niet lang meer duurt voordat je sterft.

fysieke kenmerken van het sterven

De fysieke kenmerken van het sterven die volgen kunnen verschillende zijn.
Wanneer je in coma raakt laat je lichaam op dat moment vaak al zijn sappen vrij komen.
Doordat je bloedcirculatie gaat stagneren, worden de lager gelegen plekken donker.
Dit is gestold bloed dat stilstaat in bijvoorbeeld je vingertoppen en je voeten.
Ook elders op je lichaam kunnen de zogenaamde lijkvlekken ontstaan.
Het is goed mogelijk dat je de overige kenmerken van je feitelijke stervensproces niet meer ervaart.
Een koude neus, koude handen en voeten, zul je niet merken. Je ademhaling zal steeds onregelmatiger worden, de pauze tussen je inademing en uitademing wordt groter. Je gelaatstrekken worden vaak spitser. En het is goed mogelijk dat bij je laatste uitademing, die langzaam en diep kan zijn, je ogen en mond open blijven staan. Een tijdje later zal er een onwillekeurige kreun uit je ontsnappen terwijl je al gestorven bent, dit wordt veroorzaakt door de ontspanning van je strottenhoofd en is niet, wat velen denken, je definitieve ademstoot. Die is daarvoor geweest, op een vaak veel rustigere, ontspannen manier.
Alle groei in je lichaam stopt op het moment dat je hart niet meer klopt en je bloed stilstaat.
Ook nagels en haren groeien niet meer, ze reageren alleen nog op een oude prikkel waardoor ze nog lijken te groeien.
Het lichaam laat alles los, spieren verslappen in eerste instantie, huid ontspant, en het bloed staat stil en kleurt je lijkbleek.
Binnen een korte tijd verschijnen de overduidelijke tekenen van een gestorven lichaam.

Maar er is meer dan alleen de lichamelijke kant van het sterven.
Misschien ben je bang. Misschien ben je boos, vindt je het oneerlijk dat jou het leven wordt ontnomen of spelen er allerlei andere nare, negatieve emoties een grote rol.
Is er nog tijd om hier een ander wending aan te geven? Is er plaats voor zachtheid in je hart?
Het zou zoveel prettiger zijn om niet in boosheid en ontevredenheid te sterven.
Je kunt ook ervaren dat je in staat bent om je aardse beslommeringen los te laten en ze over te dragen aan degene die achterblijven.
Het kan zijn dat je voelt dat je durft los te laten, je durft over te geven zonder angst, zonder boosheid, zonder jaloezie tegenover degene die wel blijven leven. Misschien heb je (nieuwe) ideeën gevormd over wat er met je na je dood zal gebeuren. Misschien heb je gevoelens ervaren die je niet eerder hebt gevoeld en die je een vertrouwen geven in dat alles nu en hierna goed zal komen.
Misschien heb je zoveel overwonnen in de tijd naar dit moment toe dat je kunt zeggen dat je een rijke, intensieve tijd hebt gehad. Dat je leven op het laatst van diepe betekenis is gebleken en dat je, ondanks je pijn en je lijden, er met een goed gevoel op terug kan kijken. Misschien heb je emoties kunnen laten zien die je heel belangrijk vond, gedachten waarover je tevreden bent dat je ze hebt gezegd of opgeschreven.
 
Misschien ben je opgelucht dat er een eind komt aan je lijden.
 
Misschien kan je met een gerust hart zeggen dat ze wel mogen huilen als je er niet meer bent, maar dat je naasten vooral door moeten gaan met hun eigen leven.
 
Misschien heb je met jouw stervensproces een ander veel kunnen leren. Over liefde en geloof, over vertrouwen, over pijn en het ondervinden van lijden.
 
Misschien ben je nu minder bang dan je aan het begin was van deze reis, en is de tijd gekomen om je aan je bestemming over te geven.
 
De meeste mensen komen huilend ter wereld maar gaan er met een glimlach uit.
 
Wij wensen dat dit voor iedereen een mogelijkheid zal blijken……..
 
 
 

Print PDF